“Tééééring!”, roep ik behoorlijk overbodig naar mijn kersverse bruid. “Het is hier echt bloedverziekend heet!” We zijn op het Italiaanse eiland Sicilië en bevinden ons, zeer tegen de zin van Ech Nie, tussen de verruïneerde tempels van Agrigento. Het is onze huwelijksreis, en hoewel onze trip natuurlijk in het teken van de liefde staat, heb ik haar vandaag toch zo ver gekregen om een Unesco-site te bezoeken. Ze heeft er echter na een paar minuten alweer spijt van…
“Dat kèn je wel zeggen, ja!”, antwoordt Ech Nie puffend van de hitte. “Gelukkig staan we hier tussen allerlei oude zooi te verschroeien en liggen we niet heerlijk aan het water te relaxen…”
“Geen zorgen mijn zonnestraaltje, de tempels van Agrigento liggen vlakbij het strand en de witte krijtrotsen van Scala dei Turchi. Als we hier straks klaar zijn kun je daar bakken wat je wilt.”
Tempel van Castor en Pollux
Agrigento is een archeologische site die vooral bekend staat om zijn vele goed bewaarde, uit de oudheid stammende tempels. De eerste die wij bezoeken, het heiligdom van Castor en Pollux, oogt daarentegen precies zoals je van een 2600 jaar oud godenhuis mag verwachten; oud, stoffig en totaal vervallen. Het is dat ze in een hoekje van het terrein vier zuilen overeind hebben gezet want anders hadden we van de chaos aan steenbrokken nooit meer chocola een monument kunnen maken. De Agrigentonen zijn er niettemin verguld mee en beschouwen de pilaren als het symbool van de stad.
Tempel van Zeus
Na Castor en Pollux lopen we vervolgens hand in hand richting het platform van Zeus. Het was ooit één van de grootste tempels uit de klassieke oudheid, maar tegenwoordig bestaat het complex uit niet veel meer dan een trapsgewijs podium zonder rechtopstaande muren. “Het moet vroeger een enorm imposant monument zijn geweest”, vertel ik Ech Nie, “met een dak dat omhoog werd gehouden door een groep stoere Atlanten; je weet wel, van die figuren zoals Atlas, de man die de hemel droeg. Als je goed kijkt is één van die gasten trouwens nog steeds tussen de rest van het bouwafval te vinden.”
“Je dacht toch niet dat ik met deze warmte ging lopen zoeken hè?”
Zuilen van Hercules
Ech Nie heeft het inmiddels zo heet dat ze bij het zien van de zuilen van Hercules een antieke wijsheid van stal haalt: “Non plus ultra, Ech Wel, niet verder dan dit alstublieft.”
“Schei eens uit, we zijn nog maar net onderweg.”
“Maar wie weet wat ons nog allemaal te wachten staat, lieverd. We hebben het nou toch wel gezien?”
“Helemaal niet, we zijn nog geeneens op de helft.”
“Pfff, jij ook altijd met je stomme werelderfgoed. Dit is toch geen doen zo? Zelfs de Griekse halfgod had het nog makkelijker dan wij. Nog even en we leggen hier het loodje.”
“Vergeleken met onze queeste stelden Hercules’ twaalf werken niet zo veel voor inderdaad. Maar over de zon klaagde hij nooit hoor, dat was een van zijn grootste vrienden…”
“Ja, van mij ook. Maar dan wel in combinatie met wit zand, azuurblauw water en een grote fles wijn! Niet in een Sahara als dit!”
“Jaja, ik weet het. Rustig maar. Straks gaan we nog wel even pootje baaien. Nu is het alleen de beurt aan de tempel van Concordia.”
Tempel van Concordia
Concordia is een van de best bewaarde tempels die de oude Grieken ons hebben nagelaten. Ze heeft haar goede voorkomen met name te danken aan het feit dat ze in de zesde eeuw werd omgebouwd tot een basiliek. Haar naam is van recenter datum en is afkomstig van een 16e eeuwse romanticus. Hij vond een Latijnse inscriptie in de buurt van het bouwwerk en raakte zo ontroerd van de inhoud, (een verhaal over de harmonie tussen mensen) dat hij haar spontaan Concordia doopte; het Latijnse woord voor eendracht.
Harmonie, eendracht. Ik had gehoopt dat Ech Nie de link wel kon leggen, tussen deze geschiedenis en onze eigen, kort daarvoor gesloten verbondenheid. Maar in plaats van een dankbare omhelzing, rent ze bij me vandaan en klimt op een naakte man die voor de tempel ligt te zonnebaden.
Icarus vliegt zijn ondergang tegemoet
“Dat is Icarus schat”, zeg ik, nadat ik haar heb ingehaald. “Een arrogant ventje dat dacht de zon te kunnen trotseren.”
“Hmmm, daar ken ik er wel meer van”, antwoordt Ech Nie veelbetekenend.
“Maar Icarus was wel heel hooghartig hoor. Hij negeerde de wijze raad van zijn vader en vloog zo hoog de lucht in dat de zon zijn van bijenwas geboetseerde vleugels deed smelten en hij jammerlijk in zee stortte.”
“Ach gossie”, zegt Ech Nie.
“Ja, terwijl zijn vader hem dus nog zo had gewaarschuwd dat niet te doen…”
“En nou moet die hier in de brandende zon zijn zonden overdenken?”
“Ja, dat krijg je ervan. Moet je maar niet sollen met die koperen ploert.”
De goden verzoeken
Die laatste opmerking was voor Ech Nie andermaal het sein om te pleiten voor een vroegtijdig vertrek richting zee. Ze wilde niet het volgende slachtoffer van die ontketende ster worden en vreesde voor het moment dat ze een zonnesteek op zou lopen. Hoe langer we bleven, des te groter de kans, was haar stellige overtuiging.
Natuurlijk heb ik aan al haar geklaag geen boodschap. De tempels van Agrigento zijn zeven in getal en dus vind ik dat ze maar gewoon even geduld moet hebben. “Vertrekken is de goden verzoeken, Ech Nie!” spreek ik haar vermanend toe. “Dat zal ons zeker duur komen te staan.”
Tempel van Hera
Langs delen van de antieke stadsmuur en een oude necropolis sjokken we smorend verder richting het hoogtepunt van de dag, de tempel van Hera. Ze ligt een eindje bij de andere heiligdommen vandaan en een stuk hoger op de berg dan de rest. (gek genoeg hebben de Italianen de tempelberg een vallei genoemd; Valle dei Templi). “Waarom moeten we nou in Godsnaam helemaal nog naar boven lopen voor die laatste tempel?”, mort Ech Nie verhit. “Je hebt er nou toch wel genoeg gezien?”
“In tegenstelling tot wat jij denkt, Ech Nie, gaat het hier niet om míj maar om óns! Deze laatste tempel is namelijk het huis van Hera, vrouw van Zeus en godin van het huwelijk. Bruidsparen vereren haar met een bezoekje teneinde zich te verzekeren van een succesvol huwelijk…”
Bij Ech Nie gaat plots een wenkbrauw fronsen. “Oh?”
Gezegend op pad
“Ja, inderdaad, je hebt het goed gehoord. We moeten even op visite. Doe dus alsjeblieft een beetje aardig tegen haar want ik heb geen zin in gedonder. Als we haar het respect tonen waar ze recht op heeft dan zitten we voor de rest van ons leven gebeiteld.”
“Okee.”
“Oh, en voor ik het vergeet te zeggen, deze godin gaat óók over de weersomstandigheden. Geen gedoe dus over de warmte van vandaag, Hera is onze vriendin. Hou je gewoon gedeisd, dan komt het helemaal goed”
“Ja, Ech Wel.”
Voor de verandering gedraagt Ech Nie zich tijdens ons eerbetoon aan Hera voorbeeldig en kunnen met haar zegen op zak de tempel stralend van geluk weer verlaten. “Kunnen we nu dan eindelijk naar het strand?”, vraagt Ech Nie smachtend. “Ja mop, nu Hera bevredigd is houdt niks ons nog tegen. Ons welzijn is voor eeuwig gewaarborgd.”
Dat bleek echter een behoorlijke misvatting…
Weergoden laten zich gelden
Aangekomen bij de zee kiezen we er voor om eerst de innerlijke mens te verzorgen. We zijn hongerig van de wandel en vinden bovendien dat we wel een paar koele birra Boretti’s en vino Bianco’s verdiend hebben. Eenmaal op ons weken bediend schuiven we de rugleuning van onze strandstoelen naar achteren en….. Aaaaah, genieten van la dolce vita.
Tot een minuut later het geduvel begint.
Waren we bij de tempels van Agrigento nog bijna bevangen door de hitte, nu we ons net comfortabel neervleien trekt de boel ineens helemaal dicht. “Ach, dat waait wel weer over”, spreken we elkaar moed in, maar dat blijkt al gauw een iets te zonnige gedachte. Hoe langer we wachten, hoe donkerder het wordt. “GVD!!”, vloeken we samen in koor. “Wat krijgen we nou? Wat is dat met die weergoden?” Gelukkig laat het antwoord niet lang op zich wachten…
Het onheil stort zich over ons uit
Kwaad over zoveel tegenslag rijden we geïrriteerd naar huis. Aan de voet van de Etna (daar waar ons appartement gelegen is) zien we echter meteen dat het grondig mis is. De god Hephaistos is in woede ontstoken. Uit zijn werkplaats komt een dreigend geknal en geflits en de grote hoeveelheid rook en vuur doen ons huiveren van angst. “Zal je altijd zien”, zegt Ech Nie, “precies als wij op huwelijksreis zijn vergaat de wereld.” Ik vrees hetzelfde en met een bang voorgevoel raadpleeg ik in allerijl de kaart van Agrigento. “Néééé hè!!”, schreeuw ik het even later uit, “we zijn verdoemd.”
“Wat is er?” vraagt Ech Nie onsteld.
“Het is verschrikkelijk. We zijn een tempel vergeten!”
Vulcanus doet Etna ontploffen
“Een tempel vergeten?”, herhaalt Ech Nie. “Nou en?”
“Nou en? Nou en? Weet je wel hoe erg dat is? Helemaal aan het begin van de vallei, nog voor Castor en Pollux, zijn we straal voorbij het piepkleine tempeltje van de God van het vuur gelopen!”
“Ja dus?”
“En daarmee hebben we dus de zoon van Hera beledigd, de god die door de Romeinen Vulcanus werd genoemd. Hij is nou in zijn smidse onder de Etna-vulkaan druk bezig onze ondergang te smeden. Kijk maar eens naar buiten.” Langzaam dringt het tot Ech Nie door welk een onheil we over ons hebben afgeroepen. “Oh mijn God…” Tot haar ontzetting ziet ze lava de berg afstromen en vraagt ze zich vertwijfeld af of we ons niet als de sodemieter uit de voeten moeten maken?
Word Agrigento het Pompeï op Sicilië?
“Nee”, zeg ik beslist, “Rotterdammers lopen niet weg.” Als we dan toch ten onder moeten gaan dan kunnen we dat maar beter in stijl doen ook. We plunderen de koelkast en begeven ons met de inhoud richting balkon. Daar aanschouwen we met angst en beven het vuurwerk dat zich boven ons ontvouwt en vertellen elkaar ondertussen steeds opnieuw hoeveel we wel niet van elkaar houden.
We moeten denken aan het oude Pompeï en aan de slachtoffers die de Vesuvius 2000 jaar geleden maakte. “Zouden wij ook zo eindigen? Vinden ze onze lichamen straks ook in elkaar verstrengeld terug? Worden we over een paar honderd jaar ook opgevuld met gips en in een museum tentoongesteld?”
Proost op het leven
Gelukkig loopt het allemaal niet zo’n vaart. Na een tijdje valt het ons op dat, behalve wij, verder niemand zich over de vuurspuwende berg zorgen maakt. Zouden we de furie van de oude god dan toch overleven? Het lijkt er wel op. Enkele uren later heeft de vuurgloed ons namelijk nog steeds niet bereikt en besluiten we ons naderende einde toch nog maar even niet aan de familie te melden.
“Nou”, zegt Ech Nie op een gegeven moment. “Dat je de goden niet moet verzoeken is me inmiddels wel duidelijk zeg. Tsjongejonge, wat een dag.” Ik geef haar onmiddellijk gelijk en haal voor de goede orde een nieuwe fles godendrank uit de koelkast. “Op het chagrijn van Hephaistos!” roep ik en hef het glas hoog. “En een fantastisch huwelijk”, proost Ech Nie op haar beurt. “Ech Wel!”
Ook getrouwd? De tempels van Agrigento bezocht of de goden verzocht? Laat het ons weten in de reacties hieronder, we horen het graag!
Praktische informatie
Agrigento komt voort uit de Griekse kolonie Akragas, een stad die in de oudheid zo’n 200.000 inwoners telde. Opgravingen uit die periode worden tentoongesteld in het plaatselijke archeologische museum. Op de site zelf valt er in de Villa Aurea ook nog een kleine tentoonstelling te bezichtigen.
Insidertip: het is wellicht handig om tijdens een zomers bezoek wat drinken mee te nemen…
Adres: 92100 Agrigento, Province of Agrigento, Italië
Jaar van inschrijving: 1997
Officiële website: Parcovalledeitempli.it
Niet door ons gefilmd, maar wel aardig om een indruk te krijgen van wat wij vanaf ons balkon aanschouwden.
Lees ook:
– Aan het eind van het verhaal blijkt een rokende Etna levensgevaarlijk
– Ech Nie baart opzien met werelderfgoed Samos
